Money9 Gujarati:
ભારતમાં Paytm એટલે મોબાઈલ પેમેન્ટ અને મોબાઈલ પેમેન્ટ એટલે Paytm. “પેટીએમ કરો…” એ ઘરે-ઘરેમાં અને બચ્ચે-બચ્ચામાં બોલાતું નામ છે. ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટ્સની ક્રાંતિ લાવવામાં પેટીએમનું યોગદાન મહત્ત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ અત્યારે Paytm ગંભીર કટોકટીનો સામનો કરી રહી છે. જો RBI તરફથી કંપનીને રાહત આપવામાં નહીં આવે તો, 29 ફેબ્રુઆરી પછી Paytm એપ્લીકેશન પર થતા તમામ UPI ટ્રાન્ઝેક્શન્સ અટકી જવાની શક્યતા છે. પેટીએમના મહત્ત્વના એક્ઝિક્યુટિવ્સ પણ નોકરી છોડવા લાગ્યા છે. ઉચ્ચ પદે 5 એક્ઝિક્યુટિવ્સ અને બોર્ડ મેમ્બર્સે રાજીનામા ધરી દીધા છે. કંપનીના કર્મચારીઓ પણ બાયોડેટા લઈને નોકરી શોધવા લાગ્યા છે.
પેટીએમના પ્લેટફોર્મની એકમાત્ર પેમેન્ટ સર્વિસ પ્રોવાઈડર ‘પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેન્ક’ છે અને તે જ પેટીએમના UPI કામકાજની કરોડરજ્જુ છે. પેમેન્ટ સર્વિસ પ્રોવાઈડરનું કામ બેન્કિંગ ચેનલ સાથએ UPI એપને કનેક્ટ કરવાનું છે, પરંતુ પેટીએમની પેમેન્ટ્સ બેન્ક પર RBIએ પસ્તાળ પાડી હોવાથી તેની સામે અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવાનું જોખમ ઊભું થયું છે.
UPI ડેબિટ ટ્રાન્ઝેક્શન્સમાં Paytmનો હિસ્સો લગભગ 13 ટકા છે જ્યારે ક્રેડિટ ટ્રાન્ઝેક્શન્સમાં કંપનીનો હિસ્સો લગભગ 20 ટકા છે.
Paytmની પેરન્ટ કંપની One97 Communicationsના શેર્સમાં વધુ ઘટાડો થયો છે. 9 ફેબ્રુઆરીએ તેનો શેર BSE પર 9 ટકા ઘટીને 408 રૂપિયાના તળિયે પહોંચી ગયો હતો. અગાઉ 8 ફેબ્રુઆરીએ પણ તેમાં 10 ટકાની લોઅર સર્કિટ વાગી હતી. 31 જાન્યુઆરી, 2024ના રોજ RBIએ પેટીએમ સામે આકરાં પગલાંની જાહેરાત કરી ત્યારથી પેટીએમનો શેર 46 ટકા તૂટી ચૂક્યો છે. બે દિવસ શેરમાં વધારો થયો હતો, પરંતુ તે વધુ ટકી શક્યો નહોતો. જે શેરહોલ્ડર્સે બોટમ ફિશિંગ કરવાની તક ઝડપવાની લાલચમાં શેર ખરીદ્યા હતા, તે ભાવમાં હજુ પણ ઘટાડો થઈ રહ્યો છે અને શેર સતત ઘટીને 400ના લેવલની નજીક પહોંચી ગયો છે. 31 જાન્યુઆરીએ, શેરનો ભાવ 700ની ઉપર હતો.
Paytm ઈ-કોમર્સે તેનું નામ બદલીને પાઈ પ્લેટફોર્મ્સ કર્યું છે, તેણે ઓનલાઈન રિટેલ બિઝનેસમાં હિસ્સો મેળવતાં ONDC પર વેચાણકર્તા પ્લેટફોર્મ બિટ્સિલા હસ્તગત કરી છે. કંપનીએ લગભગ ત્રણ મહિના પહેલા નામ બદલવા માટે અરજી કરી હતી અને 8 ફેબ્રુઆરીએ કંપનીના રજિસ્ટ્રાર પાસેથી મંજૂરી મળી હતી.
રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝના નોટિફિકેશનમાં જણાવ્યું હતું કે, આ પ્રમાણપત્રની તારીખથી કંપનીનું નામ Paytm E-Commerce Private Limitedમાંથી બદલીને Pai Platforms Private Limited કરવામાં આવ્યું છે. કંપની મૂળરૂપે Paytm E-Commerce Private Limited નામ સાથે સામેલ કરવામાં આવી હતી.
કંપનીએ હવે ઇનોબિટ્સ સોલ્યુશન્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ (બિટસિલા) હસ્તગત કરી છે જે 2020માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને સંપૂર્ણ-સ્ટેક ઓમ્નીચેનલ અને હાઇપરલોકલ કોમર્સ ક્ષમતા સાથે ઓએનડીસી સેલર પ્લેટફોર્મ તરીકે કાર્ય કરે છે.
“પાઈ પ્લેટફોર્મ્સ ONDC નેટવર્ક પર એક અગ્રણી ખરીદદાર પ્લેટફોર્મ છે અને બિટસિલા એક્વિઝિશન તેના કોમર્શિયલ બિઝનેસને વધુ પ્રોત્સાહન આપશે.”
Bitsila 2020માં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી, અને તે ONDC પર ટોચના ત્રણ વિક્રેતા પ્લેટફોર્મ્સમાંનું એક છે. તે ONDC પર McDonald’s, BigBasket જેવી માર્કી બ્રાન્ડ્સને સપોર્ટ કરે છે. બિટસિલાની સંપૂર્ણ-સ્ટેક ઓમ્નીચેનલ અને હાઇપરલોકલ કોમર્સ ક્ષમતાઓએ તેની વૃદ્ધિને વેગ આપ્યો છે, જેનાથી તે 30 થી વધુ શહેરોમાં 10,000 થી વધુ સ્ટોર્સમાં 600 મિલિયનથી વધુ પ્રોડક્ટ કેટેગરીનું સંચાલન કરી શકે છે. આ પ્લેટફોર્મ કરિયાણા, ખાદ્યપદાર્થો અને પીણાં સહિત ફેશન, બ્યુટી, પર્સનલ કેર (BPC), અને ઘર સજાવટ સહિતના સેગમેન્ટમાં કાર્યરત છે.
EPFOએ દેશભરની તેની ઓફિસોને 23 ફેબ્રુઆરી, 2024થી Paytm પેમેન્ટ બેંક લિમિટેડમાં બેંક ખાતા સંબંધિત દાવાઓને સ્વીકાર ન કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. નોંધનીય છે કે ગયા વર્ષે જ EPFOએ ગ્રાહકોને Paytm પેમેન્ટ્સ બેંક અને એરટેલ પેમેન્ટ્સ બેંક ખાતામાં EPF ચૂકવણી કરવાની મંજૂરી આપવા માટે એક આદેશ જારી કર્યો હતો.
RBIની ત્રણ દિવસની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક બાદ RBIના ડેપ્યુટી ગવર્નર સ્વામીનાથને કહ્યું કે કંપની દ્વારા સતત બિન-પાલન બાદ આ કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. ડેપ્યુટી ગવર્નરનું કહેવું છે કે કોઈપણ બેંક કે કંપની સામે પગલાં લેતા પહેલા અમે કંપનીને સુધારાત્મક પગલાં લેવા માટે પૂરતો સમય આપીએ છીએ. પરંતુ Paytmએ RBIના નિયમોની સતત અવગણના કરી અને કોઈ સુધારાત્મક પગલાં લીધા નહીં, ત્યારબાદ RBIએ આ કાર્યવાહી કરી હતી.
નોંધનીય છે કે 31 જાન્યુઆરી, 2024 ના રોજ, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)એ Paytm પેમેન્ટ્સ બેંક લિમિટેડ (PPBL) પર કડકતા બતાવતા ફેબ્રુઆરી પછી આ બેંકના ગ્રાહક ખાતા, પ્રીપેડ મોડ, વોલેટ અને ફાસ્ટેગ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો આદેશ જારી કર્યો હતો. 29, 2024. . અગાઉ આરબીઆઈ પેટીએમને નિયમોનું પાલન ન કરવા અંગે ચેતવણી આપતી હતી પરંતુ પેટીએમ બેંકે કોઈ જવાબ આપ્યો ન હતો. આખરે સેન્ટ્રલ બેંકે Paytm બેંક સામે આ કડક કાર્યવાહી કરી છે.
હાલમાં RBIએ Paytm પેમેન્ટ બેંકનું લાઇસન્સ કેન્સલ કર્યું નથી, માત્ર Paytm પેમેન્ટ બેંકની સેવાઓ બંધ કરી દેવામાં આવી છે. વાસ્તવમાં, આ કાર્યવાહી Paytm પર નહીં પરંતુ Paytm પેમેન્ટ બેંક પર કરવામાં આવી છે. મતલબ કે Paytm સાથે જોડાયેલા વોલેટ, Fastag, બેંક ખાતાઓ Paytm પેમેન્ટ બેંક દ્વારા બંધ કરવામાં આવશે. Paytm અન્ય બેંકોના સહયોગથી UPI સેવા ચલાવી શકે છે પરંતુ Paytm બેંક કોઈપણ પ્રકારની સેવા આપી શકતી નથી.
એટલે કે જો તમારું મુખ્ય ખાતું Paytm બેંકમાં છે તો તમે કોઈપણ સેવાનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. પરંતુ જો તમે SBI, PNB, HDFC વગેરે જેવા અન્ય બેંક ખાતાઓને Paytm સાથે લિંક કર્યા છે, તો તમારા UPIના ઉપયોગ પર કોઈ અસર થશે નહીં.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો