Money9: પ્રોપર્ટી બજારમાં તેજીની બૂમ વચ્ચે સુપ્રીમ કોર્ટનો એક મોટો નિર્ણય આવ્યો છે. જેની રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર પર વ્યાપક અસર પડશે. સર્વોચ્ચ અદાલતના તાજેતરના નિર્ણયથી લેન્ડ અને પ્રોપર્ટી ડીલમાં પાર્ટનરશીપ ફર્મ દ્વારા થઇ રહેલી ટેક્સ ચોરી પર મોટો પ્રહાર કર્યો છે. હકીકતમાં, દશકાઓથી પાર્ટનરશીપ ફર્મ દ્વારા કરોડો રૂપિયાના લેન્ડ પાર્સલ, પ્રોપર્ટી અને રિડેવલપમેન્ટ રાઇટ વગર ટેક્સ ભરાઇ અને બદલાઇ રહ્યા હતા. કોર્ટે આ પ્રકારની લેવડદેવડને ટેક્સના માળખામાં લાવવાનું કામ કર્યું છે. આવો જાણીએ કે કેવી રીતે થઇ રહી હતી ટેક્સ ચોરી અને સુપ્રીમ કોર્ટે આની પર રોક કેવી રીતે લગાવી.
આ રીતે થતી હતી ટેક્સ ચોરી
ભારતમાં મોટી લેન્ડ ડીલ કે પ્રોપર્ટી ડીલ સામાન્ય રીતે પાર્ટનરશીપ ફર્મો દ્વારા થતી હોય છે. જેમાં 2 કે 3 પાર્ટનર મળીને મોટું પ્રોપર્ટી હોલ્ડિંગ બનાવતા હતા. બજાર કિંમતોના આધારે આ પ્રોપર્ટીઓનું રિ-વેલ્યૂએશન કરવામાં આવતું હતું. પછી રિ-વેલ્યૂએશનના આધારે ફર્મમાં નવો પાર્ટનર લગાવવામાં આવતો હતો. તે કંપનીમાં હિસ્સેદારી ખરીદતો હતો અને વેલ્યૂથી મળતો નફો બાકી પાર્ટનર્સમાં વહેંચાઇ જતો હતો. અહીં પ્રોપર્ટી ન તો વેચવામાં આવી, ન ખરીદવામાં આવી અને ન તો ટ્રાન્સફર થઇ. એટલે આ પૂરી પ્રક્રિયા ટેક્સ સ્લેબની બહાર રહેતી હતી. આ રીતે પાર્ટનર્સને ન તો સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચુકવવી પડતી હતી અને ન તો કોઇ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ ચુકવવાની જરૂર પડતી હતી. આવી ડીલમાં જે પાર્ટનરશીપ ફર્મ દ્વારા મૂડી આવી અને કાઢવામાં આવી તેની પર નવા પાર્ટનરનો કન્ટ્રોલ થઇ જાય છે. સામાન્ય સ્થિતિમાં પ્રોપર્ટી ખરીદનારાએ સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચુકવવી પડે છે જ્યારે વેચનારાએ કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ.
સુપ્રીમ કોર્ટની લગામ
હવે વાત સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયની કરીએ જેનાથી આ પ્રકારની ટેક્સ ચોરી પર લગામ લાગશે. સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં જણાવ્યું કે આ રીતે પણ જો પ્રોપર્ટીનું રિ-વેલ્યૂએશન થાય છે તો રિ-વેલ્યૂએશન સરપ્લસ એટલે કે વધેલી કિંમત, ટેક્સ હેઠળ આવશે. આ પ્રકારના કેસોમાં કેપિટલ ગેઇન ટેક્સ લાગશે. રી-વેલ્યૂએશન બાદ ફર્મને ટેક્સ જવાબદારીનો સામનો કરવો પડશે. એટલે કે ફર્મના જુના માલિક, પ્રોપર્ટીના અસલી માલિક કે વિક્રેતા, નવા પાર્ટનર એટલે કે ખરીદનાર તરફથી લગાવવામાં આવેલા પૈસાને કાઢતી વખતે ટેક્સથી નહીં બચી શકે.
રિયલ એસ્ટેટ ફર્મ હોમેંટ્સના ફાઉન્ડર પ્રદીપ મિશ્રા કહે છે કે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયે પાર્ટનરશીપ ફર્મ દ્વારા થઇ રહેલી આ પ્રકારની પ્રોપર્ટી ડીલ્સને ટેક્સ હેઠળ લાવવાનું કામ કર્યું છે. આ પ્રકારના પગલાથી રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્રમાં પારદર્શિતા વધશે. પાર્ટનરશીપ ફર્મે આનાથી બચવાની રીતો શોધવાના બદલે ટેક્સ ભરવો જોઇએ. જેનાથી સરકારને કેપિટલ ગેઇન ટેક્સની રેવન્યૂ પણ વધશે. મિશ્રા જણાવે છે કે સર્વોચ્ચ અદાલતે કેપિટલ ગેઇન ટેક્સને લઇને સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી દીધી છે. જો કે, કેટલીક છટકબારીઓ પણ છે જેની પર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. આ પ્રકારના કેસોને ટ્રાન્સફર ગણીને તેની પર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને રજિસ્ટ્રેશન ચાર્જ લાગવો જોઇએ.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો