એક પછી એક સ્ટાર્ટઅપ્સનું વેલ્યુએશન કેમ ઘટી રહ્યું છે?

• Follow

MONEY9 GUJARATI: અમેરિકન ફંડ મેનેજર ઇન્વેસ્કોએ તાજેતરમાં ફૂડ એગ્રીગેટર કંપની સ્વિગીનું બજાર મૂલ્ય $8 બિલિયનથી ઘટાડીને $5.5 બિલિયન કર્યું છે. ઇન્વેસ્કોએ સ્વિગીમાં આશરે $700 મિલિયનનું રોકાણ કર્યું છે. ઓનલાઈન ફૂડ ડિલિવરી કંપનીની માર્કેટ વેલ્યુ ઘટીને $5.5 બિલિયન થઈ ગયું છે, જેનો અર્થ છે કે તે તેની હરીફ Zomato કરતા નાની થઈ ગઈ છે. Zomatoનું બજાર મૂલ્ય $6.9 બિલિયન હોવાનું કહેવાય છે. જોકે, ઝોમેટોની હાલ અગાઉ સ્વિગીની જેમ રહી ચૂકી છે. એક સમયે ઝોમેટોની બજાર કિંમત 13 અબજ ડોલરને પાર કરી ગઈ હતી.

સ્વિગી એ બીજી ડેકાકોર્ન છે જેની બજાર કિંમતમાં આટલો મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. અગાઉ, અમેરિકન ઇન્વેસ્ટમેન્ટ કંપની બ્લેકરોકે એડટેક કંપની બાયજુનું મૂલ્ય ઘટાડીને $ 11.5 બિલિયન કર્યું હતું, જ્યારે કોવિડ દરમિયાન કંપનીનું બજાર મૂલ્ય $ 22 બિલિયનની ઊંચાઈએ પહોંચ્યું હતું. ઉપરાંત, સપ્ટેમ્બર 2022માં, SoftBankએ પણ Oyoનું બજાર મૂલ્ય $10 બિલિયનથી ઘટાડીને $2.7 બિલિયન કર્યું હતું. તાજેતરમાં, અમેરિકન ઇન્વેસ્ટમેન્ટ મેનેજમેન્ટ કંપની ન્યુબર્ગર બર્મને પણ તેના બે ભારતીય પોર્ટફોલિયો સ્ટાર્ટઅપ્સ પાઈન લેબ્સ અને ફાર્મ ઈઝીના મૂલ્યાંકનમાં ઘટાડો કર્યો છે. તેમના મૂલ્યાંકનમાં અનુક્રમે 38 અને 21 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. અગાઉ, Snapdeal, Shopclues, Quikr, Hike અને Paytm મોલ જેવા ઘણા મોટા સ્ટાર્ટઅપ્સના મૂલ્યાંકનમાં પણ ઘટાડો થયો છે.

તમે સ્ટાર્ટઅપ્સની બગડતી સ્થિતિની કલ્પના માર્કેટ રિસર્ચ પ્લેટફોર્મ Tracxnના રિપોર્ટ સાથે જોડીને કરી શકાય છે. દેશમાં હાલમાં 115 યુનિકોર્ન છે જેમાંથી 80 સ્ટાર્ટઅપ્સનો ડેટા સાર્વજનિક રીતે ઉપલબ્ધ છે.. અને આ રિપોર્ટ અનુસાર આ 80માંથી માત્ર 17 યુનિકોર્ન સ્ટાર્ટઅપ જ નફાકારક છે.(GFX 2 OUT)

સ્ટાર્ટઅપ્સમાં કેમ છે સુસ્તી?
સ્વિગીના માર્કેટ વેલ્યુમાં ઘટાડો એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે સ્ટાર્ટઅપ્સ ભારે ખોટ કરી રહ્યા છે અને રોકડ બચાવવા અને નફાકારકતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના તેમના પ્રયાસોના ભાગરૂપે છટણીનો આશરો લઈ રહ્યા છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં ઓનલાઈન ફૂડ ડિલિવરી કંપનીએ 380 કર્મચારીઓને નોકરીમાંથી કાઢી મૂક્યા હતા. કંપનીએ પડકારજનક આર્થિક સ્થિતિ અને તેના બિઝનેસમાં ધીમી વૃદ્ધિનું કારણ આપ્યું હતું. સ્વિગી જેવા ઘણા સ્ટાર્ટઅપ્સની આ હાલત છે.
2023 ના પ્રથમ ચાર મહિનામાં, 41 સ્ટાર્ટઅપ્સે લગભગ 5,868 કર્મચારીઓને છૂટા કર્યા. જ્યારે 2022માં, 52 સ્ટાર્ટઅપ્સે લગભગ 18,000 છટણી કરી હતી.

ભંડોળ અને અન્ય સમસ્યાઓ
આ છટણીનો સંબંધ ભંડોળની અછત સાથે છે. તાજેતરના સમયમાં ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ્સમાં ફંડિંગમાં ભારે ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. વાર્ષિક ધોરણે ફંડિંગમાં 20 ટકાથી વધુનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.

ઉદ્યોગના નિષ્ણાતો કહે છે કે સ્ટાર્ટઅપ્સની બગડતી સ્થિતિનું એક મોટું કારણ એ છે કે તેઓ તેમની વૃદ્ધિ માટે વધુ પડતો અંદાજ આપે છે અને મોટા રોકાણો મેળવવાની સાથે તેઓ મોટી સંખ્યામાં કર્મચારીઓની ભરતી પણ કરે છે. પાછળથી, આ ભરતી તેમના પર બોજ બની જાય છે, પછી તેઓ છટણીનો આશરો લે છે. એટલે કે તેમના બિઝનેસ મોડલમાં ફોકસ અને સાચી દિશાનો અભાવ હોય છે. ખર્ચ અંગે પણ કોઈ સ્પષ્ટ વ્યૂહરચના નથી.. તેઓ જાહેરાત અને માર્કેટિંગ પર ભારે ખર્ચ કરી રહ્યા છે. સ્કિનકેર સ્ટાર્ટઅપ મામા અર્થનું ઉદાહરણ લો..આ સ્ટાર્ટઅપે 2022માં તેના વેચાણના 42 ટકા જાહેરાત અને માર્કેટિંગ પર ખર્ચ્યા હતા.