Money9: FY24ના ત્રીજા ક્વાર્ટરના અંત સુધીમાં મોટી ખાનગી બેન્કોની નાણાકીય સ્થિતિ મજબૂત દેખાતી હોવા છતાં, મોટાભાગની બેંકોના પરિણામો ક્યાં તો ચોક્કસ માપદંડો પર અપેક્ષા કરતા વધુ ખરાબ રહ્યા છે અથવા તો તેમાં અન્ય કોઈ મોટા પડકારો જોવા મળ્યા છે.
પછી તે કાસા (CASA) એટલે કે કુલ ડિપોઝિટમાં કરન્ટ એકાઉન્ટ સેવિંગ્સ એકાઉન્ટનો ઘટતો રેશિયો હોય, ઘટતું NIMs એટલે કે નેટ ઇન્ટરેસ્ટ માર્જિન હોય કે લોનની સરખામણીમાં ડિપોઝિટનો ધીમો ગ્રોથ જ કેમ ન હોય? આવી સ્થિતિમાં, ત્રિમાસિક પરિણામો બાદ ખાનગી બેંકોમાં હવે કેવા પ્રકારે રણનીતિ તૈયાર કરવી જોઈએ… આવો સમજીએ.
દેશની સૌથી મોટી ખાનગી બેંક એચડીએફસી બેંકના પરિણામો બાદ ખાનગી બેંકોને લઈને ખૂબ જ ચિંતાજનક સ્થિતિ સર્જાઈ છે..હકીકતમાં ખાનગી બેંકોના નફામાં ગ્રોથ તો વધી રહ્યો છે પરંતુ NII એટલે કે ચોખ્ખી વ્યાજની આવકનો ગ્રોથ ધીમો પડી રહ્યો છે.
ખાનગી બેંકોના લોન આપવા પર મળતા વ્યાજ અને ડિપોઝિટ પર કરવામાં આવતી ચુકવણી વચ્ચેનો તફાવત એટલે કે ચોખ્ખી વ્યાજની આવકમાં વૃદ્ધિ એનાલિસ્ટ્સના અંદાજ કરતાં ઓછી રહી છે… જેના કારણે નફાની વૃદ્ધિ પર પણ અસર જોવા મળી રહી છે.
આનો જવાબ આપણે બેંકોના ઘટતા CASA રેશિયો પરથી મેળવી શકીએ છીએ… CASA એટલે બેંકોની કુલ થાપણોમાં કરન્ટ એકાઉન્ટ અને સેવિંગ્સ એકાઉન્ટનો હિસ્સો… બેંકો માટે, CASA દ્વારા મેળવેલી ડિપોઝિટ FD અથવા અન્ય કોઈપણ સ્વરૂપે મળતી ડિપોઝિટ કરતાં સસ્તી હોય છે.
આવું એટલા માટે છે કારણ કે બેંકોએ ચાલુ ખાતામાં રાખવામાં આવેલી રકમ પર વ્યાજ નથી ચૂકવવું પડતું અને બચત ખાતામાં રાખવામાં આવેલી રકમ પર પણ બેંકો ખૂબ જ ઓછું વ્યાજ ચૂકવે છે… તેથી જ નાણાકીય સલાહકારો આપણને FD અથવા અન્ય રોકાણ માધ્યમોમાં નાણાં રોકવાની સલાહ આપે છે.જેથી રિટર્ન વધુ સારું મળી શકે. મોંઘવારીના કારણે લોકોના વધતા ખર્ચ, લોન પર વધુ ઈએમઆઈના બોજ અને શેરબજારમાં રોકાણમાં વધતા રસને કારણે બચત ખાતામાં રાખવામાં આવેલી રકમમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે…વ્યાજદર ઊંચા હોવા છતાં, બેંકોના લોન ગ્રોથમાં સારી વૃદ્ધિ જોવા મળી રહી છે.
લોન ગ્રોથના દરને મેચ કરવા અથવા સરળતાથી લોન આપવા માટે, બેંકોને ઓછામાં ઓછા 3-4 ટકા વધુ ડિપોઝિટ ગ્રોથની જરૂર હોય છે પરંતુ હાલમાં લોન ગ્રોથની તુલનામાં ડિપોઝિટ ગ્રોથ ઓછો છે. એટલા માટે RBI દ્વારા છેલ્લા 5 વખતથી રેપો રેટને સ્થિર રાખવા છતાં, બેંકો તેમના ડિપોઝિટ રેટમાં વધારો કરી રહી છે.
આમાં અમુક અંશે, અન્ય બેંકો તરફથી મળી રહેલી સખત સ્પર્ધાની પણ અસર છે. ઊંચા દરે ડિપોઝિટ મેળવવાને કારણે, બેંકોના NIMs એટલે કે નેટ ઈન્ટરેસ્ટ માર્જિન પર દબાણ જોવા મળી રહ્યું છે. જેને કારણે બજાર ચિંતિત છે.
ICICI બેન્કના NIMમાં ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં પણ લગભગ 0.10 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. અને આ ટ્રેન્ડ છેલ્લા 2 ક્વાર્ટરથી ચાલુ છે.
હવે સમજીએ કે નફાની વૃદ્ધિ કેમ ધીમી પડી રહી છે? વાસ્તવમાં, જે ગતિએ લોનના દરો વધી રહ્યા છે, તેના કારણે કેટલીક નવી એનપીએ બનવી સ્વાભાવિક છે… જેને આપણે ટેકનિકલ ભાષામાં સ્લિપેજ તરીકે જાણીએ છીએ…
રિકવરીમાં મુશ્કેલી ઉભી કરતી આ લોન્સ માટે બેંકિંગ રેગ્યુલેટર આરબીઆઈના નિયમો અનુસાર, બેંકોએ વધુ પ્રોવિઝનિંગ કરવાનું હોય છે જેવું કે આ ત્રિમાસિક ગાળાના પરિણામોમાં જોવા મળ્યું છે.
AUM કેપિટલના HoR રાજેશ અગ્રવાલ માને છે કે ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં ખાનગી બેંકોના પરિણામોમાં નરમાઈ જોવા મળી છે…પરંતુ તે માત્ર એક કે બે ત્રિમાસિક ગાળા સુધી જ સીમિત છે…ખાસ કરીને HDFC બેંકના પરિણામોથી બજાર એ રીતે ચિંતિત બની રહ્યું છે જાણે કે બેંક બંધ થવાની હોય. રોકાણકારોએ બેંકમાં લાંબા ગાળાનો દ્રષ્ટિકોણ રાખવો જોઈએ… દોઢથી બે વર્ષના દ્રષ્ટિકોણથી HDFC બેંક રોકાણની સારી તક આપી રહી છે. તેથી, રોકાણકારોએ ધીમે ધીમે શેર ખરીદવાનું શરૂ કરવું જોઈએ.
હવે મોટો પ્રશ્ન એ છે કે બેંકોની વધથી પ્રોવિઝનિંગ અને ઘટતા NIMsનો ટ્રેન્ડ ક્યાં સુધી ચાલુ રહેશે? અને હવે ખાનગી બેંકોમાં કેવી રણનીતિ ઘડવી જોઈએ? તો આ અંગે રાજેશ અગ્રવાલ કહે છે કે 1 થી 2 ક્વાર્ટરમાં NIMમાં ઘટાડો અટકી જશે…કારણ કે 4 મહિનામાં આરબીઆઇ રેપો રેટ ઘટાડવાનું શરૂ કરે તેવી અપેક્ષા છે… આગામી દોઢથી 2 વર્ષના દ્રષ્ટિકોણથી HDFC બેંક અને કોટક બેંકમાં રોકાણ કરી શકાય છે. આ બંને શેરમાં ઓછામાં ઓછું 15 ટકા CAGR એટલે કે સરેરાશ વાર્ષિક રિટર્ન મળવાની આશા છે.
એકંદરે, બેન્કો માટે છેલ્લા 1 થી 2 ક્વાર્ટર ડિપોઝિટ વધારવા અને NIMને જાળવી રાખવાની બાબતમાં ખૂબ જ પડકારજનક રહ્યા છે. પરંતુ રાહતની વાત એ છે કે આ ટ્રેન્ડ કદાચ લાંબા સમય સુધી ન ચાલે..તેથી, પરિણામો બાદ શેરમાં આવેલા ઘટાડાને કારણે, પસંદગીની ખાનગી બેંકોમાં લાંબાગાળાના દ્રષ્ટિકોણથી ધીમે ધીમે ખરીદી શરૂ કરી શકાય છે.
પર્સનલ ફાઇનાન્સ અંગે લેટેસ્ટ અપડેટ મેળવવા માટે Money9 App ડાઉનલોડ કરો